قانون اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان، مشتمل بر ۹ ماده و ۸ تبصره در تاریخ ۱۶ شهریورماه ۱۳۹۹ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۲ مهر ۱۳۹۹ به تایید شورای نگهبان رسید.
این قانون به بیان قوانین و مقررات مربوط به اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان و موضوعات مربوط به آن می‌پردازد.
قانون اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان
ماده ۱ - کلیه اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان که در این قانون به اختصار «وزارت» نامیده می‌شود و نیز دستگاه‌های تحت نظارت وزارت مذکور در این قانون مقید به رعایت احکام و ارزش‌های اسلامی و شؤون انقلاب اسلامی و تابع کلیه قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران است.
ماده ۲ - تعاریف
الف - ورزش: فعالیتی مشتمل بر به کارگیری قوای جسمانی، فکری و مهارت‌های حرکتی است که در انواع تربیتی، همگانی، قهرمانی و حرفه‌ای با اهداف معین اجراء می‌شود.
ب - ورزش تربیتی: ورزشی که از سوی خانواده، باشگاه رسمی و نهاد‌های رسمی آموزشی به ویژه مهد‌های کودک، مدارس و دانشگاهها به صورت برنامه ریزی شده پیگیری می‌شود و هدف آن توسعه مهارت‌های حرکتی ورزشی پایه است.
پ - ورزش همگانی: هر نوع ورزش و فعالیت بدنی که نشاط و سلامت عمومی مردم را تأمین می‌کند.
ت - ورزش قهرمانی: ورزشی است رقابتی و سازمان یافته که با توجه به مقررات خاص هر رشته برای ارتقای نصاب (رکورد)های ورزشی و کسب رتبه یا نشان (مدال) انجام می‌شود.
ث - ورزش حرفه ای: ورزشی است سازمان یافته که با رعایت مقررات خاص هر رشته با هدف کسب انتفاع مالی ورزشکار و سایر ذی نفعان در راستای توسعه اقتصادی و اجتماعی انجام می‌شود.
ج - تربیت بدنی: فرآیند تربیتی که در آن فرد با شرکت در برنامه‌ها، فعالیت‌ها و تمرینات جسمی و ذهنی به رشد و نمو استعداد‌ها در ابعاد جسمانی و اخلاقی می‌پردازد و موجب بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی می‌شود.
چ - باشگاه ورزشی: به مؤسسه‌ای اطلاق می‌شود که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با هدف تعلیم و تعمیم سلامت جسمی و روحی افراد جامعه مبتنی بر اصول علمی و ارزش‌های اسلامی، ایجاد فضای کسب و کار و به دست آوردن رتبه و نشان (مدال) در یک یا چند رشته ورزشی مطابق ضوابط فنی و عمومی تعیین شده با مجوز وزارت تأسیس و فعالیت می‌کند.
ح - اتحادیه باشگاه‌های ورزشی: شخصیت حقوقی مستقل و غیرانتفاعی متشکل از باشگاه‌های ورزشی است که با هدف نظارت و تأمین حقوق صنفی اعضاء در کلیه زمینه‌های ورزشی به غیر از ورزش حرفه‌ای با مجوز وزارت ایجاد شده و فعالیت می‌کند.
خ - شایستگی فنی – حرفه ای: مجموعه‌ای از دانش، مهارت، توانایی ورزشی و نگرش کسب شده از طریق آموزش و تجربه کاری که برای صلاحیت انجام یک حرفه ورزشی لازم است.
د - منش پهلوانی: بهره مندی از توانمندی‌های جسمانی در کنار توجه به ارزش‌های اخلاقی، معنوی و اعتقادی است که مبنای رفتار و عمل فرد محسوب می‌شود.
ذ - خیّرین ورزش یار: اشخاص حقوقی و حقیقی که نسبت به تامین تمام یا بخشی از هزینه احداث یا تجهیز مکان ورزشی و حمایت از فعالان و نهاد‌های ورزشی اقدام می‌کنند.
ر - مکان ورزشی خیّرساز: مکان ورزشی که حداقل نیمی از هزینه‌های احداث آن توسط خیّر یا خیّرین تأمین شده باشد.
ز - جوان: به فردی اطلاق می‌شود که در رده سنی مصوب شورای عالی جوانان قرار دارد.
ژ - خانه‌های جوانان: مراکزی که برای حفظ و ارتقای هویت دینی، ملی و انقلابی جوانان و مشارکت، تمرین و توانمندسازی اجتماعی و آموزش و مهارت زندگی و نشاط و شادابی جوانان در چهارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد و فعالیت می‌کنند.
س - امور جوانان: به فعالیت‌های مربوط به هماهنگی ابعاد هویتی جوانان در عرصه‌های دینی، انقلابی، ملی، اشتغال، علم و فناوری، جامعه پذیری، خانواده و ازدواج، سرمایه اجتماعی، مسئولیت پذیری، مشارکت اجتماعی و مسائل نوپدید جوانان اطلاق می‌شود.
ماده ۳ - اهداف تشکیل وزارت به شرح زیر است:
الف - ورزش
۱ - توسعه و تعمیم ورزش همگانی
۲ - توسعه و ارتقای ورزش قهرمانی
۳ - ساماندهی و گسترش ورزش حرفه‌ای
۴ - حمایت و تقویت ورزش تربیتی
۵ - توسعه و تقویت ورزش بانوان
۶ - تحکیم و تقویت معنویت و ارزش‌های اخلاقی و منش پهلوانی در ورزش مبتنی بر فرهنگ اسلامی - ایرانی
۷ - ارتقاء و ترویج شایستگی‌های فنی – حرفه‌ای در جامعه ورزش
ب - جوانان
۱ - ارتقای هویت دینی، انقلابی و ملی جوانان
۲ - ارتقاء و تقویت سرمایه اجتماعی، مسئولیت پذیری، هویت و مشارکت همه جانبه جوانان
۳ - بهبود و اصلاح سبک زندگی جوانان منطبق بر ارزش‌های اسلامی - ایرانی
۴ - توسعه مشارکت داوطلبانه مردمی در امور جوانان
۵ - اتخاذ سیاست‌های حمایتی در جهت اشتغال و ازدواج جوانان
ماده ۴ - وزارت به عنوان متولی اصلی ورزش و ساماندهی امور جوانان وظایف و اختیارات زیر را در تحقق مفاد ماده (۳) این قانون عهده دار بوده و کلیه دستگاه‌های اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و بخش‌های غیردولتی با رعایت کلیه قوانین و مقررات کشور، مکلف به همکاری با وزارت در زمینه‌های ذیل می‌باشند:
الف - وظایف وزارت در حوزه ورزش
۱ - اقدام در جهت بهره مندی اقشار مختلف جامعه از برنامه‌ها و فعالیت‌های ورزشی به منظور تحقق تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح
۲ - تهیه و تدوین برنامه‌های میان مدت و سالانه ورزش کشور با استفاده از ظرفیت دستگاه‌های ذی ربط و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها
۳ - استفاده از ظرفیت‌های آموزشی و پژوهشی و بهره مندی از دانش فنی و کاربردی حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی موجود کشور به منظور ارتقای علمی ورزش
۴ - ترویج ارزش‌ها و موازین اسلامی و ارزش‌های فرهنگی - اخلاقی، انقلابی، منش پهلوانی در ورزش
۵ - جذب، ساماندهی و تسهیل مشارکت، تشویق و حمایت از سرمایه گذاری داخلی و خارجی به منظور توسعه ورزش کشور
۶ - تعیین چهارچوب‌ها و دستورالعمل اجرائی فعالیت‌های ورزشی و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها
۷ - کشف، پرورش و حمایت از استعداد‌ها در ورزش
۸ - مناسب سازی اماکن و فضا‌های ورزشی جهت بهره برداری و حضور بانوان و خانواده‌ها و معلولان جسمی و حرکتی
۹ - تسهیل دسترسی مردم برای تماشای مسابقات ورزشی مهم بین المللی و ملی در مکان‌های عمومی و محیط‌های ورزشی روستایی و شهری کشور
۱۰ - نظارت بر حسن اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های ورزشی کلیه دستگاه‌های اجرائی و بخش‌های غیردولتی و ارزیابی عملکرد آن‌ها و ارائه گزارش به مراجع ذی ربط
۱۱ - صدور و لغو مجوز فعالیت رشته و سبک‌های ورزشی در قالب فدراسیون‌ها، انجمن‌ها، کمیته‌ها و سایر تشکل‌های مربوط
تبصره - وزارت مکلف است به منظور تامین و تجهیز امکانات مورد نیاز رشته‌های ورزش تیراندازی از قبیل اسلحه و مهمات ورزشی از تولیدات داخلی استفاده نماید. در صورت عدم امکان تامین از داخل کشور، وزارت مجاز است نسبت به تامین و واردات تجهیزات مربوطه با تایید و نظارت وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح در کلیه مراحل ثبت سفارش تا ترخیص، در مبادی ورودی کشور اقدام کند.
دستورالعمل اجرائی این تبصره با رعایت قوانین و مقررات مربوطه توسط وزارت تهیه و به امضای مشترک وزیران دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و ورزش و جوانان ابلاغ می‌شود.
۱۲ - صدور و لغو پروانه تأسیس و فعالیت اتحادیه باشگاه‌های ورزشی، باشگاهها، اماکن و مراکز ارائه دهنده خدمات ورزشی و تندرستی پس از بررسی صلاحیت‌های عمومی، اخلاقی، علمی و حرفه‌ای و نظارت بر فعالیت آن‌ها
تبصره - فعالیت‌های رسمی تربیت بدنی مدارس، دانشگاهها، حوزه‌های علمیه به جز فعالیت باشگاه‌های ورزشی آن‌ها از شمول این بند مستثنی است.
۱۳ - حمایت، نظارت و هماهنگ سازی فعالیت‌های کلیه نهاد‌های ورزشی اعم از کمیته ملی المپیک، کمیته ملی پارالمپیک، فدراسیون‌ها، انجمن‌ها، هیأت‌ها و کمیته‌های ورزشی به منظور حسن اجرای وظایف
۱۴ - توسعه ارتباطات و حمایت از حضور نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در مجامع ورزشی بین المللی و عضویت یا نمایندگی در سازمان‌ها و مجامع بین المللی ورزشی با هماهنگی و همکاری وزارت امور خارجه
۱۵ – تهیه طرح آمایش سرزمینی ورزش کشور توسط وزارت حداکثر شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون طبق قوانین مربوطه
۱۶ - تامین متناسب و متوازن زیرساخت‌ها، امکانات و نیروی انسانی مورد نیاز توسعه ورزش در سطح کشور
۱۷ - تهیه و تدوین آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به اعزام ورزشکاران و مربیان به خارج از کشور و همچنین ورود ورزشکاران، مربیان و تیم‌های ورزشی خارجی به داخل کشور و نظارت بر حسن اجرای آن
۱۸ - احیاء و تقویت ورزش‌های ملی و روستایی و بازی‌های بومی، محلی و توسعه زیرساخت‌های آن و تلاش برای ارتقاء و ترویج جهانی آن‌ها با هماهنگی دستگاه‌های ذی ربط
۱۹ - ارتقاء و تقویت جایگاه ورزش قهرمانی کشور در عرصه‌های جهانی و بین المللی
۲۰ - ایجاد فرصت‌های مناسب و عادلانه برای گسترش ورزش بانوان و معلولان
۲۱ - تهیه و ارائه استاندارد‌ها و معیار‌های تخصصی مربوط به احداث و بهره برداری از اماکن و تجهیزات ورزشی در کشور و نظارت بر حسن اجرای آن
۲۲ - ایجاد، نگهداری، بهره برداری و تجهیز اماکن ورزشی
۲۳ - تعیین تعرفه و قیمت ارائه خدمات ورزشی و تندرستی و هزینه صدور پروانه باشگاه و مجوز احداث ورزشگاه توسط وزارت پس از تصویب هیأت وزیران به صورت سالانه و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها
۲۴ - همکاری و هماهنگی با بخش گردشگری و محیط زیست در بهره گیری از ظرفیت‌های ورزشی کشور
۲۵ - فراهم نمودن بستر و امکانات لازم جهت ورزش همگانی با رویکرد ورزش آسان، ارزان و در دسترس برای عموم مردم
ب - اختیارات وزارت در حوزه ورزش
۱ - حمایت از برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و پژوهشی مرتبط با حوزه تربیت بدنی و ورزش کشور
۲ - کسب درآمد‌های پایدار از محل تبلیغات رسانه‌ای و محیطی ناشی از پخش مسابقات ورزشی و فروش بلیط برای فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی
۳ - واریز عواید حاصل از بهره برداری و اجاره مجموعه‌ها، اماکن و اراضی متعلق به وزارت و سایر درآمد‌های ناشی از قوانین و مقررات مصوب مربوطه، به حساب درآمد عمومی نزد خزانه داری کل کشور و تخصیص معادل وجوه واریزی به وزارت در قالب بودجه‌های سنواتی طی ردیف اختصاصی جهت تحقق اهداف و وظایف محوله در این قانون
۴ – بهره برداری از اراضی و فضا‌های مورد نیاز وزارت برای امور ورزشی در سطح خشکی، آبی و هوایی با رعایت قوانین و مقررات موضوعه
۵ - پیش بینی تسهیلات و به کارگیری تمهیدات لازم جهت تشویق و توسعه فعالیت‌های بخش خصوصی با هدف توسعه مشارکت مردمی و گسترش نهضت داوطلبانه در حوزه ورزش
۶ – بهره مندی از ظرفیت خیّرین ورزش یار و تسهیل شرایط مشارکت آنان در اداره اماکن ورزشی خیّرساز
۷ - کمک به تأمین هزینه‌های برگزاری مسابقات و مراسم و رویداد‌های ورزشی و اعطای جوایز و کمک به قهرمانان، فدراسیون‌ها، انجمن‌ها، هیأت‌های ورزشی و باشگاه‌های فعال در زمینه‌های مختلف ورزشی به جز ورزش حرفه‌ای از محل اعتبارات سنواتی بودجه کل کشور، در چارچوب مصوبات هیأت وزیران
۸ - تسهیل فعالیت دانش آموختگان علوم ورزشی در مراکز و باشگاه‌های ورزشی برای ارائه خدمات مطلوب به جامعه و نظارت مستمر بر آن
پ - وظایف وزارت در حوزه جوانان
۱ - ساماندهی امور جوانان با مشارکت دستگاه‌های مرتبط و پیگیری نظارت بر اجرای آن
۲ - پیگیری اجرای مصوبات شورای عالی جوانان، ستاد ملی ساماندهی امور جوانان و سیاست‌های کلی جمعیت در بخش جوانان
۳ - پایش و پژوهش مستمر وضعیت امور جوانان بر اساس شاخص‌های مصوب مراجع ذی ربط
۴ - حمایت از برنامه‌های پژوهشی مرتبط با امور جوانان و تعامل با مراکز آموزشی و پژوهشی کشور
۵ - صدور مجوز فعالیت تشکل‌های مردم نهاد جوانان و نظارت بر عملکرد آن‌ها
۶ - صدور مجوز تأسیس و نظارت بر فعالیت خانه‌های جوانان
۷ - عضویت یا نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌ها و مجامع بین المللی مرتبط با جوانان با رعایت قوانین و مقررات و هماهنگی وزارت امور خارجه
۸ - حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی و نهاد‌های غیردولتی در حوزه‌های مرتبط با امور جوانان
۹ - اتخاذ تدابیر مناسب برای تسهیل تشکیل خانواده و ترویج فرهنگ فرزندآوری در زوج‌های جوان با استفاده از ظرفیت تمامی دستگاه‌های اجرایی ذیربط و خیرین
۱۰ - حمایت و توانمندسازی جوانان با ایجاد مراکز تخصصی مشاوره ازدواج و خانواده در راستای تحقق سیاست‌های کلی جمعیت
ت - اختیارات وزارت در حوزه جوانان
۱ - حمایت از تدوین و اجرای برنامه‌های مرتبط با امور جوانان
۲ – برنامه ریزی و اجرای برنامه‌های بین المللی داخلی و خارجی در حوزه جوانان با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های مرتبط و نمایندگی دولت در سازمان‌ها و مجامع بین المللی مرتبط با جوانان
۳ - پیش بینی تسهیلات و تمهیدات لازم برای تشویق و توسعه فعالیت‌های بخش خصوصی در حوزه‌های مرتبط با امور جوانان با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های ذیربط در حوزه جوانان
۴ - حمایت از ایجاد و اداره خانه‌های جوانان
تبصره - بندهای» پ» و «ت» این ماده با رعایت مصوبه جلسه ۲۸۷ مورخ ۶ /۵ /۱۳۷۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی با موضوع تصویب «اساسنامه شورای عالی جوانان» اجراء می‌شود.
ماده ۵ – شورای عالی ورزش و تربیت بدنی جهت تسهیل در تحقق اهداف و وظایف وزارت مندرج در این قانون تشکیل می‌شود:
الف - وظایف
۱ - اتخاذ سیاست‌های توسعه تربیت بدنی و ورزش کشور متناسب با سند آمایش سرزمینی کشور در چارچوب قانون
۲ – هماهنگ سازی فعالیت‌های تربیت بدنی و ورزش کشور و رفع چالش‌ها و موانع توسعه ورزش در چارچوب قانون
ب - ترکیب
۱ - رئیس جمهور یا معاون اول رئیس جمهور (رئیس شورا)
۲ - وزیر ورزش و جوانان (دبیر شورا)
۳ - رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور
۴ - معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده
۵ - وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
۶ - وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
۷ - وزیر آموزش و پرورش
۸ - وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
۹ - وزیر کشور
۱۰ - وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح
۱۱ - رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (بدون حق رای)
۱۲ - رئیس شورای عالی استان‌ها (بدون حق رای)
۱۳ - رئیس سازمان بسیج مستضعفین (بدون حق رای)
۱۴ - رئیس کمیته ملی المپیک (با حکم رئیس جمهور)
۱۵ - رئیس کمیته ملی پارالمپیک (با حکم رئیس جمهور)
۱۶ - دو نفر از روسای فدراسیون‌های ورزشی به پیشنهاد وزیر ورزش و جوانان و با حکم رئیس جمهور
۱۷ - یک نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد کمیسیون فرهنگی و با رأی مجلس شورای اسلامی به عنوان عضو ناظر
۱۸ - دو نفر از صاحب نظران با تجربه ورزشی (یک نفر از بانوان) به پیشنهاد وزیر ورزش و جوانان و با حکم رئیس جمهور
تبصره ۱ - وزرای دیگر حسب مورد با دعوت دبیر شورا با حق رای در جلسات شورا حضور می‌یابند.
تبصره ۲ - مصوبات پس از ابلاغ رئیس جمهور یا معاون اول رئیس جمهور لازم الاجراء است.
تبصره ۳ - در سطح استان، شورای تربیت بدنی و ورزش استان به ریاست استاندار با ترکیب متناظر اعضای شورای عالی تربیت بدنی و ورزش کشور تشکیل می‌شود و حق رای اعضای متناظر استانی همانند اعضای شورای عالی خواهد بود و دبیر این شورا مدیرکل ورزش و جوانان استان است. دستورالعمل نحوه تشکیل شورای استان توسط وزارت تهیه و ابلاغ می‌شود.
تبصره ۴ - دبیرخانه شورای عالی با بهره گیری از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی تربیت بدنی و ورزش کشور در وزارت مستقر خواهد بود و مسئولیت پیگیری و تشکیل جلسات را بر عهده خواهد داشت. دستورالعمل نحوه تشکیل و اداره جلسات توسط وزارت، تهیه و به تصویب شورای یاد شده می‌رسد.
تبصره ۵ - عضویت اعضاء قائم به فرد است.
ماده ۶ - به منظور تکریم و حمایت از قهرمانان، پیشکسوتان، نابینایان و ناشنوایان، معلولان و جانبازان ورزشی دارای عناوین قهرمانی المپیک و پارالمپیک، جهانی، آسیایی، پارا آسیایی و ملی غیرشاغل و فاقد درآمد مستمر و مشخص، صندوق حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان ورزش کشور در فهرست نهاد‌ها و مؤسسات عمومی غیردولتی موضوع قانون فهرست نهاد‌ها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب ۱۹ /۴ /۱۳۷۳ با اصلاحات بعدی با استفاده از منابع و امکانات موجود قرار می‌گیرد. اساسنامه صندوق توسط وزارت ورزش و جوانان تهیه می‌شود و ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجراء شدن قانون به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده ۷ - وزارت مکلف است ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون در چارچوب این قانون و قانون مدیریت خدمات کشوری ساختار سازمانی و تشکیلات تفصیلی وزارت را تهیه کند و به تایید سازمان اداری و استخدامی کشور برساند.
ماده ۸ - آیین نامه اجرایی این قانون ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجراء شدن آن توسط وزارت تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده ۹ - از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون، قانون تاسیس سازمان تربیت بدنی ایران مصوب ۲۳ /۳ /۱۳۵۰ لغو می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر نه ماده و هشت تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ شانزدهم شهریورماه یکهزار و سیصد و نود و نه مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۲ /۷ /۱۳۹۹ به تایید شورای نگهبان رسید.