تبدیل تعهد عبارت است از جایگزین ساختن تعهدی به جای تعهد دیگر، به این ترتیب که تعهد سابق از بین رفته و تعهد جدید به جای آن به وجود می‌آید. تبدیل تعهد یکی از طرق سقوط تعهدات می‌باشد.
به عبارت دیگر، طرفین قرارداد تعهد می‌کنند که تعهد مندرج در قرارداد به تعهد جدیدی تبدیل بشود؛ تبدیل تعهد ماهیتی قراردادی دارد و دو حالت دارد. سقوط تعهد موجود و پیدایش تعهد جدید. در نتیجه تبدیل تعهد، هم سبب سقوط تعهد است و هم سبب پیدایش تعهد.
انواع تبدیل تعهد
تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل موضوع تعهد.
تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل سبب (منشا) تعهد
تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل متعهد (ضمان وحواله)
تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل متعهدله.
تبدیل موضوع تعهد
این عقد بین متعهد و متعهدله بسته می‌شود و به موجب آن موضوع تعهد عوض می‌شود. مثال: موضوع تعهد من به شما، گندم است، حال با هم توافق می‌کنیم که من به جای گندم، به شما برنج بدهم.
تبدیل سبب یا منشأ تعهد
این عقد بین متعهد و متعهدله بسته می‌شود و به موجب آن، بدون تغییر موضوع، سبب تعهد عوض می‌شود؛ فایده عوض شدن سبب این است که هر سببی قواعد و قانون خاص خود را دارد؛ مثال: مستاجری به موجر بابت اجاره، یک میلیون تومان بدهکار است، یعنی سبب این تعهد عقد اجاره است؛ حال طرفین باهم توافق می‌کنند که این تعهد یک میلیون تومان بابت قرض بر عهده مستأجر باشد؛ پس از توافق مزبور، احکام قرض بر تعهد فوق جاری است.
تبدیل متعهد
در دو مورد قبل، عقد بین متعهد و متعهدله منعقد می‌شد، اما در این مورد، عقد بین متعهدله و ثالث منعقد می‌شود؛ مثال؛ شخص ثالثی پیش متعهدله می‌رود و می‌گوید من به جای متعهد، دین تو را پرداخت می‌کنم؛ به عبارت دیگر شخص ثالث ضامن متعهد می‌شود؛ در واقع دین منتقل می‌شود. (بند دوم ماده ۲۹۲ قانون مدنی)